De Wegiz in relatie tot Europa (European Health Data Space)

Met de Wegiz zit Nederland op koers

Nederland ligt met de Wegiz goed op koers om de invoering van de EHDS te realiseren voor het verbeteren van elektronische gegevensuitwisseling in de zorg. De EHDS geeft lidstaten op onderdelen de ruimte om de invoering af te stemmen op het eigen zorglandschap. In Nederland doen we dat via de Nationale visie en strategie voor het gezondheidsinformatiestelsel (NVS). De uitvoering van de Wegiz is daarvoor een belangrijke bouwsteen.

We werken aan enkele fundamenten die ook nodig zijn voor de EHDS, zoals:

• De IT-producten en diensten voor de elektronische gegevensuitwisseling in de zorg kunnen straks naadloos met elkaar communiceren en samenwerken. Deze zogeheten interoperabiliteit wordt verplicht.
• We bouwen aan een nationale ICT-infrastructuur die interoperabiliteit mogelijk maakt, via een landelijk dekkend netwerk en generieke functies.
• We bouwen de benodigde infrastructuur voor een testfaciliteit via het Nationaal Test- en Validatiecentrum (NTV) en het certificatieschema. Deze testfaciliteit zal 24/7 beschikbaar zijn voor ICT-leveranciers om hun producten te testen op de Nederlandse en Europese eisen. De resultaten van de testen zullen beschikbaar zijn voor zorgaanbieders.
• Via het Wegiz-stelsel gaan we de standaardisatie van de uitgewisselde gegevens realiseren. Dat betekent dat we ervoor gaan zorgen dat informatie uniform geregistreerd en uitgewisseld wordt zodat alle zorgaanbieders toegang hebben tot dezelfde relevante informatie.

Hoe gaan we om met certificeren?

Zorgaanbieders moeten erop kunnen vertrouwen dat de ICT-producten en -diensten die ze gebruiken om gegevens uit te wisselen, voldoen aan eisen rondom bijvoorbeeld veiligheid en interoperabiliteit. Het toekennen van certificaten zorgt hiervoor.

Volgens de EHDS moeten leveranciers zelf beoordelen of hun product voldoet aan de eisen voor interoperabiliteit. Dit wordt uitgewerkt in een zogeheten interoperabiliteitscomponent. Het NTV wordt zo ingericht dat deze zelfbeoordeling mogelijk is. Als de markttoezichthouder vermoedt dat een product niet aan de interoperabiliteitseisen voldoet, kan deze door een derde partij een controle laten uitvoeren. De kosten hiervan zijn voor de leverancier.

Voor onderdelen die niet vallen onder de interoperabiliteitcomponent mogen lidstaten zelf bepalen hoe ze de certificering regelen. Dit betekent bijvoorbeeld dat de certificering onder de Wegiz – door een derde – een optie blijft voor onderdelen die de EHDS niet regelt. Per gegevensuitwisseling wordt bekeken welke ruimte overblijft naast de Europese eisen voor eigen invulling van certificeren door Nederland.

Hoe gaan we om met verschillen in de geprioriteerde gegevensuitwisselingen?

De Wegiz en de EHDS werken beide met geprioriteerde gegevensuitwisselingen. Dit zijn categorieën van gezondheidsinformatie die als eerste beschikbaar moeten zijn voor elektronische gegevensuitwisseling. Er zit overlap en verschil tussen de geprioriteerde gegevensuitwisselingen op de Meerjarenagenda Wegiz (MJA Wegiz) en de geprioriteerde categorieën uit de EHDS.

Veel van de verplichte elementen uit de geprioriteerde categorieën van de EHDS worden in Nederland al ingebouwd in systemen en zorgprocessen voor de geprioriteerde gegevensuitwisselingen van de MJA Wegiz. Onderdelen voor ePrescription en eDispensation worden bijvoorbeeld al ingebouwd voor de implementatie van Medicatieoverdracht.

De EHDS stelt alle geprioriteerde categorieën verplicht voor het hele zorgveld. Dit is bij de Wegiz voor de geprioriteerde onderdelen van Medicatieoverdracht en Beeldbeschikbaarheid ook zo. De Basisgegevensset Zorg (BgZ), eOverdracht en Acute zorg zijn sectorspecifiek. Voor deze gegevensuitwisselingen moet gekeken worden hoe deze goed kunnen worden aangesloten op de EHDS. De stappen die met de MJA Wegiz gezet worden, zijn belangrijk voor het realiseren van de noodzakelijke elektronische uitwisseling.

Gefaseerde impactanalyse

In april 2024 is gestart met een impactanalyse van de EHDS op de Wegiz. Dit is een doorlopend proces dat rekening houdt met de doorlooptijd van de EHDS. De EHDS hanteert een gefaseerde aanpak waarbij in een periode van 6 jaar wordt toegewerkt naar volledige interoperabiliteit. Deze periode biedt ruimte om de impact op de Wegiz te analyseren aan de hand van een gefaseerd stappenplan.

Onderwerpen in dit plan zijn bijvoorbeeld:

• De invulling van de opt-out-regeling, die zorgt dat burgers toestemming voor gegevensgebruik kunnen intrekken.
• De raakvlakken tussen de geprioriteerde gegevensuitwisselingen op de MJA Wegiz en de geprioriteerde categorieën uit de EHDS.

Meer informatie

Heeft u als zorgaanbieder of ICT-leverancier vragen over de implementatie van de Wegiz en/of de EHDS? Neem dan contact op met het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport via gegevensuitwisseling@minvws.nl of di-ehds@minvws.nl.

Wilt u weten hoe u zich kunt voorbereiden op de Wegiz, lees dan deze folder. Informatie over meet-ups en evenementen over de EHDS wordt gepubliceerd via de EHDS community.