Primair gebruik van zorgdata

In Nederland vinden we het belangrijk dat iedereen de hoogste kwaliteit zorg ontvangt; waar diegene ook is. Daarom zetten wij ons in voor de juiste zorg op de juiste plek en de gezondheidsgegevens beschikbaar op het juiste moment. De ontwikkelingen op het gebied van persoonlijke gezondheidsomgevingen (PGO's) hebben hier in de afgelopen jaren al aan bijgedragen. De EHDS zal zorgen voor een uitbreiding van de rechten van mensen die nu onder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG) zijn geregeld. De EHDS maakt die rechten van individuen explicieter voor de zorg. Bijvoorbeeld:

• Het recht op de onmiddellijke, vrije toegang tot persoonlijke gezondheidsgegevens in een leesbare vorm die ook gedeeld kan worden.
• Het recht om elektronische gezondheidsgegevens toe te voegen aan het eigen patiëntendossier.
• Het recht om gezondheidsgegevens te laten corrigeren.
• Het recht om persoonlijke gezondheidsgegevens te delen met een (zelfgekozen) zorgverlener.

Verplichting

Aan de andere kant verplicht de EHDS diegene die de gegevens heeft, om deze kosteloos en ongehinderd aan te bieden aan de patiënt als die daarom vraagt. De EHDS heeft daarmee ook direct invloed op de rechten van Nederlandse patiënten bij hun Nederlandse zorgverleners.

Zorgverleners

Het EHDS-voorstel heeft invloed op het werk van zorgmedewerkers. Ze moeten bijvoorbeeld toegang krijgen tot de gezondheidsgegevens over een persoon die ze behandelen, ongeacht het EU-land van behandeling of waar iemand vandaan komt.

Zorgverleners hebben daarmee de meest actuele informatie over de patiënt. De juiste informatie op de juiste plek in nodig voor het leveren van de juiste zorg. Zorgmedewerkers moeten daarnaast rekening houden met gegevens van zelfmetingen die iemand zelf heeft gedeeld met de zorgverlener. Deze extra datapunten uit metingen, zoals hartslagmetingen, gewichtsmetingen, suikerwaardes of bloeddrukmetingen, kunnen helpen bij het beoordelen van de voorgeschiedenis van de patiënt, en een completer patiëntenbeeld vormen. Ook verplicht de EHDS zorgmedewerkers om de gegevens over de patiënten die zij behandelen bij te werken. Wat wèl kan, is dat een patiënt zelf toegang tot data over diens gezondheid voor (bepaalde) zorgverleners beperkt en dat daardoor niet alle informatie beschikbaar is.

Nationaal Contactpunt voor e-Health (NCPeH)

Gegevensuitwisseling over de grens heen is niet nieuw. Eerdere Europese ontwikkelingen zijn hier op ingezet. Inmiddels zijn tien lidstaten met elkaar verbonden in een Europees netwerk van landelijke knooppunten; de MyHealth@EU-infrastructuur. Deze infrastructuur ondersteunt nu nog twee diensten: patiëntsamenvattingen en elektronische recepten voor medicatie. Via de MyHealth@EU-infrastructuur is het daarmee mogelijk om gegevens die het patiëntendossier omvatten of gegevens die nodig zijn om een herhaalrecept voor medicatie op te halen gemakkelijk over de grens beschikbaar te hebben. De EHDS zal de diensten van MyHealth@EU gaan verplichten voor de grensoverschrijdende uitwisseling en uitbreiden om deze uitwisseling verder te ondersteunen en toegankelijk te krijgen. Lidstaten worden verplicht om alle nationale zorgverleners aan te sluiten op het NCPeH. De EHDS verplicht de volgende gegevensdiensten via MyHealth@EU:

1. Patiëntsamenvattingen
2. Elektronische recepten
3. Elektronische verstrekkingen
4. medische beelden en verslagen daarover
5. laboratoriumresultaten
6. ontslagverslagen.

Ook de overige lidstaten worden verplicht een nationaal contactpunt voor eHealth (NCPeH) op het netwerk van MyHealth@EU aan te sluiten. In Nederland is er in 2021 een NCPeH ingericht. Het Nederlandse NCPeH is in beheer bij het CIBG. Kijk voor meer informatie op www.ncpeh.nl. De Europese Commissie bepaalt samen met de lidstaten de regels en afspraken die gelden voor grensoverschrijdende uitwisseling.

Om de Europese afspraken rondom het primaire gebruik van elektronische gezondheidsgegevens te ondersteunen, moet elk EU-land een digitale gezondheidsautoriteit oprichten. Deze digitale gezondheidsautoriteit implementeert en handhaaft onder andere de voorwaarden voor de EHDS-rechten van mensen. Ook zal deze autoriteit een bijdrage leveren aan technische standaarden en oplossingen, en klachten ontvangen en verwerken. De autoriteit zal ook samenwerken met andere toezichthouders voor gegevensbescherming en regelgevende instanties op EU- en nationaal niveau. De digitale gezondheidsautoriteit moet in Nederland nog worden ingericht.