Twiin Afsprakenstelsel: alle vertrouwensafspraken in de zorg op één plek
Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft het Twiin Afsprakenstelsel gekozen als dé centrale plek voor de vastlegging van geharmoniseerde en gestandaardiseerde vertrouwensafspraken in de zorg. Dit is een belangrijke stap richting een Landelijk Vertrouwensstelsel: een kader voor alle technische, organisatorische en juridische afspraken die nodig zijn voor veilige en betrouwbare gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid in de zorg.
Het elektronisch uitwisselen van zorggegevens is een belangrijke stap richting databeschikbaarheid. Het bevordert kwalitatief hoogwaardige en veilige zorg en het geeft de patiënt meer regie. Daarnaast kan het de arbeidsproductiviteit en het werkplezier van zorgverleners verhogen. Het vermindert de administratieve lasten en is een cruciale voorwaarde voor passende zorg.
Elektronische gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid in de zorg kan alleen goed werken als mensen erop kunnen vertrouwen dat gezondheidsgegevens veilig zijn en dat bij het gebruik van die gegevens de privacy wordt beschermd. Daarvoor zijn allerlei technische, organisatorische, juridische afspraken nodig. Maar ook afspraken over ICT-infrastructuur, Generieke Functies en de kwaliteit van data.
Van verschillende afsprakenstelsels…
De laatste decennia zijn er verschillende afsprakenstelsels voor veilige gegevensuitwisseling ontwikkeld. Voorbeelden daarvan zijn AORTA, Koppeltaal, Health-RI, MedMij, Nuts, Geboortezorg en Twiin. Al deze afsprakenstelsels ondersteunen één of meer sectoren of gegevenssets, zoals medicatiegegevens of de Basisgegevensset Zorg (BgZ). In de afsprakenstelsels zijn onder andere afspraken vastgelegd die met vertrouwensaspecten te maken hebben, zoals de wijze van beveiliging van het communicatienetwerk of de te gebruiken standaarden voor identificatie. Soms zijn deze vertrouwensafspraken neergelegd in een vertrouwensmodel. De vertrouwensmodellen van verschillende afsprakenstelsels komen in meer of mindere mate met elkaar overeen.
…naar één centrale plek voor vertrouwensafspraken.
Het doel van het project Landelijk Vertrouwensstelsel is om de versnippering van vertrouwensafspraken tegen te gaan en in plaats daarvan te komen tot gestandaardiseerde, geharmoniseerde en geüniformeerde vertrouwensafspraken. Deze afspraken worden bij voorkeur vastgelegd op één plek. Zorgaanbieders en leveranciers hebben hierdoor meer duidelijkheid en zekerheid over de voorwaarden waaronder gegevensuitwisseling en databeschikbaarheid plaatsvinden. Dit draagt bij aan de veiligheid en betrouwbaarheid van digitale zorgsystemen en bevordert een efficiënte(re) samenwerking tussen verschillende zorgsectoren.
Door het Twiin Afsprakenstelsel te kiezen als de centrale plek voor het vastleggen van vertrouwensafspraken, is er nu een eerste basisversie van het Landelijk Vertrouwensstelsel van waaruit het stelsel kan doorgroeien.
Waarom is gekozen voor het Twiin Afsprakenstelsel
Het Twiin Afsprakenstelsel is om een aantal redenen de meest geschikte plek bevonden voor de vastlegging van vertrouwensafspraken:
- Onafhankelijkheid van leveranciers en infrastructuur: Het afsprakenstelsel is niet gebonden aan een infrastructuur en is onafhankelijk van leveranciers.
- Methodische opzet: Er is een duidelijke governance voor deelnemers.
- Breedte van toepassingen: Een brede uitwerking van soorten gegevensuitwisselingen is beschreven.
- Wet- en regelgeving: De omvang van de juridische context is afgedekt.
- Het is in lijn met geldend informatiebeleid.
- Er is draagvlak in het zorgveld voor Twiin.
Hoe nu verder?
Dat het Twiin Afsprakenstelsel de verzamelplek voor geharmoniseerde vertrouwensafspraken wordt, betekent dat de sturing en het eigenaarschap ervan verder moeten worden uitgewerkt. Deze worden nu beheerd door het programma Twiin. Er moet meer duidelijkheid komen over de wijze van (publieke) sturing. En over hoe de samenwerking met andere afsprakenstelsels – zoals MedMij, AORTA, Geboortezorg – eruit gaat zien. Dit omvat ook juridische en organisatorische aspecten om de positie en status van het Twiin Afsprakenstelsel vorm te geven. VWS werkt, in overleg met de stakeholders van het programma Twiin, op deze onderwerpen voor de korte termijn een plan uit. Daarbij houdt het ministerie rekening met NEN7522, de norm voor de ontwikkeling en het beheer van standaarden en stelsels van standaarden in de zorg.
Resultaten van lopende programma’s die raken aan het organiseren van interoperabiliteit en het vertrouwen dat daarvoor nodig is worden ondergebracht in het Twiin Afsprakenstelsel. Een voorbeeld is de verdere uitwerking van vertrouwensafspraken binnen het CumuluZ-concept en keuzes uit het programma Implementatie Generieke Functies (IGF).
Op de lange termijn wordt gekeken naar de integratie van het Landelijk Vertrouwensstelsel in het bredere gezondheidsinformatiestelsel, zoals beschreven in de Nationale Visie en Strategie (NVS) en dat aansluit bij de verplichtingen uit de European Health Data Space (EHDS).
Meer weten?
Op de website van Twiin vind je meer informatie over het Twiin Afsprakenstelsel.