Vragen en antwoorden

De 9 meest gestelde vragen over het Informatieberaad Zorg

1. Wat is het Informatieberaad Zorg?

Het Informatieberaad Zorg is een bestuurlijke samenwerking tussen deelnemers uit het zorgveld en het ministerie van Volksgezondheid Welzijn en Sport. Gezamenlijk werken de leden van het Informatieberaad aan de totstandkoming van een duurzaam informatiestelsel voor de zorg. In het Informatieberaad werken de overheid en zorgpartijen samen aan een basis voor het veilig en betrouwbaar uitwisselen van zorggegevens. Het Informatieberaad laat hiervoor standaarden opstellen en zorgt er voor dat deze standaarden ook gebruikt worden.

2. Wie zitten er in het Informatieberaad Zorg?

In het Informatieberaad nemen de volgende personen plaats:

• De secretaris-generaal van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) als voorzitter van het Beraad;
• De directeuren-generaal van VWS en de directeur-generaal van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu als portefeuillehouder informatievoorziening in de Bestuursraad (als DG VWS);
• Bestuurlijke vertegenwoordigers van de koepelorganisaties en cliënten- en Patiëntenfederatie.

3. Wat is de Architectuurboard Zorg?

De Architectuurboard Zorg geeft advies aan het Informatieberaad Zorg. De Architectuurboard beoordeelt voorstellen van de expertcommunities, op samenhang, technische haalbaarheid, risico’s, betaalbaarheid, veiligheid en duurzaamheid. Het advies dat daaruit voortvloeit, is belangrijk op weg naar een duurzaam informatiestelsel voor de zorg. Het helpt de gestelde doelen eenvoudiger te realiseren, volgens een set van coherente afspraken.

4. Wat zijn de expertcommunities?

Om het Informatieberaad Zorg van informatie en advies te voorzien en ontwikkelingen te helpen duiden, zijn er expertcommunities. Deze communities hebben een verdiepende functie en richten zich op één of enkele aspecten van het informatiestelsel. De huidige communities zijn: de Architectuurcommunity Zorg, de community van Data Experts Zorggegevens, de community Standaardisatie Zorg en de community Informatieveiligheid en Privacy.

5. Wat zijn de outcomedoelen van het Informatieberaad?

Voor het realiseren van het informatiestelsel zijn vier outcomedoelen opgesteld:

1. Medicatieveiligheid
   Medicatierecepten worden op dezelfde manier uitgeschreven zodat overzicht en overdracht mogelijk is.

2. Patiënt centraal
   Mensen kunnen medische gegevens inzien en koppelen aan hun eigen persoonlijke gezondheidsgegevens.
3. Overdracht (gestandaardiseerde informatie-uitwisseling)
   Zorgverleners dragen gegevens digitaal en gestandaardiseerd over aan andere zorgverleners.
4. Eenmalig vastleggen van gegevens
   Gegevens worden maar één keer vastgelegd, en daarna hergebruikt.

6. Wat is het duurzaam informatiestelsel voor de zorg?

Het informatiestelsel is een stelsel van afspraken. Deze afspraken dragen bij aan het realiseren van het veilig en betrouwbaar kunnen uitwisselen van gegevens in de zorg. Meer informatie over het informatiestelsel is hier te vinden.

7. Waarom is het duurzaam informatiestelsel nodig?

Er is een duurzaam informatiestelsel voor de zorg nodig om de zorg nog beter, betaalbaarder en toegankelijker te maken.

8. Wat kan ik als ICT-professional doen om zorgaanbieders verder te helpen in het ontwikkelen van het informatiestelsel?

Verschillende bestuurders van ziekenhuizen, Chief Medical Information Officers, IT-experts en ICT-leveranciers hebben met elkaar afgesproken om actief samen te werken om de digitale gegevensuitwisseling binnen en tussen ziekenhuizen technisch te realiseren. Dit met als doel om de vraag van ziekenhuizen en het aanbod van ICT-leveranciers bij elkaar te brengen. Ziekenhuizen hebben bij de ICT-leveranciers aangegeven wat zij voor het uitwisselen van gegevens tussen ziekenhuizen nodig hebben. De volgende eisen zijn aan de leveranciers kenbaar gemaakt:

• Inbouwen van Basisgegevensset Zorg en zorginformatiebouwstenen
  Alle ziekenhuizen vragen gezamenlijk aan hun leveranciers om de Basisgegevensset Zorg (BgZ) en de zorginformatiebouwstenen (zib’s) in te bouwen. Hierdoor kunnen gegevens eenmalig worden geregistreerd en daarna worden uitgewisseld en hergebruikt. ICT-leveranciers moeten er voor zorgen dat de uitwisseling van de BgZ én zoveel mogelijk van de zib’s voor het einde van 2019 aantoonbaar werken; 

• Open toegang tot gegevens
  Alle ziekenhuizen vragen gezamenlijk aan hun leveranciers er voor te zorgen dat innovatieve toepassingen van derden patiëntgegevens gestructureerd kunnen lezen uit en toevoegen aan EPD-systemen. De techniek die hierbij wordt gebruikt is de ‘application programming interface’.

9. Wat kan ik als softwareleverancier doen om het informatiestelsel te helpen?

Softwareleveranciers kunnen bij de ontwikkeling van nieuwe producten en standaarden de principes en richtlijnen (normenkader) en het FAIR Data principe hanteren. Bestaande databestanden kunnen alleen benut worden wanneer de data FAIR zijn: Findable, Accessible, Interoperable en Reusable. Met andere woorden, data moeten vindbaar, toegankelijk, interoperabel, herbruikbaar en duurzaam opgeslagen zijn.

De 10 meest gestelde vragen over de Architectuurcommunity Zorg

De architectuur van het informatiestelsel wordt ontwikkeld door de Architectuurcommunity Zorg. De Architectuurcommunity ontwikkeld een normenkader om specifieke architecturen te kunnen toetsen. Het normenkader wordt ontwikkeld met behulp van principes en richtlijnen.

1. Wie maken deel uit van de Architectuurcommunity Zorg?

De Architectuurcommunity is een open community waar iedereen die zich bezig houdt met informatievraagstukken en architectuur in de zorg zich bij kan aansluiten. Het is een netwerk van informatiemanagers, IT-architecten, informatie-analisten, chief information officers (CIO’s) en andere mensen met een interesse voor informatie, techniek en architectuur. Gezamenlijk werken de leden van de Architectuurcommunity aan (basis)principes en richtlijnen die de basis vormen van het normenkader voor het informatiestelsel. Aanmelden bij de online community kan hier.

2. Wat is de relatie tussen de Architectuurcommunity Zorg en de Architectuurboard Zorg?

De Architectuurcommunity Zorg doet voorstellen richting het Informatieberaad Zorg, over de informatiepositie van burgers, zorgdata, standaardisatie, stelselbrede afspraken, de inzet van nieuwe technologieën, privacy en over informatiebeveiliging. De Architectuurboard beoordeelt deze voorstellen van de Architectuurcommunity Zorg en brengt advies uit aan het Informatieberaad Zorg.

3. Wat is het normenkader?

Het normenkader wordt ontwikkeld door de Architectuurcommunity voor het informatiestelsel en is een richtinggevende set van regels en richtlijnen die beschrijven waaraan een bouwsteen moet voldoen, en wat getoetst moet worden. De kaders bestaan uit principes, hun implicaties, een grondplaat van het informatiestelsel (de basisinfrastructuur) met architectuurbouwstenen, richtlijnen en goede gebruiksvoorbeelden.

4. Waarom is een normenkader wenselijk?

Een normenkader is noodzakelijk om de architectuur voor zorgbrede informatiestromen te kunnen beoordelen en om te kunnen toetsen of een bouwsteen past binnen het gewenste informatiestelsel. Een normenkader met principes, richtlijnen, typeringen van bouwstenen en goede (praktijk)voorbeelden om specifieke architecturen te kunnen toetsen.

5. Wat maakt het normenkaders duurzaam?

Bij het opstellen van het normenkader is rekening gehouden met ontwikkelingen in de nabije toekomst. De richtlijnen en principes zijn zo geformuleerd dat ze duidelijk zijn voor zorgorganisaties en tegelijkertijd genoeg ruimte bieden voor de ontwikkelingen in de aankomende jaren. Het normenkader is daarmee duurzaam omdat het flexibel genoeg is om met de toekomst en de ontwikkelingen mee te gaan en daarmee toepasbaar blijft.

6. Wat zijn de principes?

Principes zijn algemene uitgangspunten om inhoud te geven aan de manier waarop het informatieberaad haar missie wil vervullen - het realiseren van een duurzaam informatiestelsel voor de zorg. Meer informatie over de principes is hier te vinden.

7. Wat zijn de richtlijnen?

De richtlijnen zijn een nadere invulling op de principes. Richtlijnen zijn toetsbare regels voor de bouwstenen van het duurzame informatiestelsel zorg, die voortvloeien uit de principes. Zij zijn ervoor bedoeld om kwaliteit, samenhang en blijvende ontwikkeling van het informatiestelsel te bewerkstelligen en te handhaven. Deze richtlijnen worden opgenomen in het normenkader. Meer informatie over de richtlijnen en het normenkader zijn hier te vinden.

8. Wat zijn bouwstenen?

Een bouwsteen is binnen het informatiestelsel een pakket met functionaliteiten waarmee aan een functionele behoefte kan worden voldaan. Bouwstenen kunnen voor meerdere “dingen” worden gedefinieerd (zoals diensten, voorzieningen, gegevens etc.) en worden als “ding” gezien door de experts binnen een domein. Voor het informatiestelsel kan een bouwsteen een architectuurbouwsteen of een oplossingsbouwsteen zijn [1].

[1] Begrippenlijst van de werkgroep kaders, zie werkdocumenten op het platform.

9. Op welke manier kunnen burgers toegang krijgen tot hun persoonlijke gezondheidsgegevens?

Via een persoonlijke gezondheidsomgeving. In een persoonlijke gezondheidsomgeving kunnen mensen gegevens over hun gezondheid beheren, delen en gebruiken. MedMij is opgericht om ‘spelregels’ te ontwikkelen voor uitwisseling van gegevens tussen persoonlijke gezondheidsomgevingen en (zorg)organisaties. Persoonlijke gezondheidsomgevingen die het MedMij-label hebben gekregen voldoen aan de eisen van het MedMij afsprakenstelsel en kunnen daarmee veilig en betrouwbaar gezondheidsgegevens opslaan en uitwisselen.

10. Wat hebben mensen aan een persoonlijke gezondheidsomgeving?

Mensen kunnen gegevens over hun gezondheid verzamelen in hun persoonlijke gezondheidsomgeving. Het gaat hierbij meer specifiek om medische informatie waarbij ziekenhuizen, huisartsen en andere zorgaanbieders betrokken zijn. Maar data kunnen bijvoorbeeld ook komen van de sportschool, de fysiotherapeut, de gemeente of het eigen hardloophorloge. Dit inzicht kan mensen helpen bij het verbeteren van hun gezondheid.